Wat is exceem
Wat is eczeem?
Eczeem is een oppervlakkige huidaandoening en wordt ook wel dermatitis genoemd. Het is een (allergische) ontstekingsreactie van je huid die jeuk en roodheid veroorzaakt. Eczeem komt vaak voor, in alle leeftijdsklassen en kan erfelijk zijn. Vooral jongere kinderen hebben er last van, maar het kan zich ook op latere leeftijd ontwikkelen. Een hardnekkige fabel is dat eczeem besmettelijk zou zijn. Dit is niet het geval; je kunt dus niet besmet raken door bijvoorbeeld iemand met eczeem aan te raken of in hetzelfde zwembad te zwemmen.
Soorten eczeem
Er zijn verschillende soorten eczeem. Tussen deze soorten bestaat verschil in ernst en het soort klachten. Sommige vormen zijn kortdurend en andere chronisch. Soorten eczeem zijn:
Constitutioneel eczeem (atopisch eczeem)
Dit is een vorm van eczeem die te maken heeft met een aangeboren overgevoeligheid. Vaak zie je in de familie ook andere allergische reacties, zoals hooikoorts. Atopisch eczeem, ook wel bekend als constitutioneel eczeem, is een chronische, jeukende huiduitslag die ontstaat door een ontstekingsreactie in de huid en veelal voorkomt bij kinderen en jongvolwassenen. De irriterende stof of situatie waardoor het eczeem ontstaat is doorgaans lastig te achterhalen. Atopisch eczeem kan een chronische ziekte zijn die je dan blijvend moet behandelen.
Atopisch eczeem komt relatief gezien vaak voor bij kinderen van nul tot vier jaar en iets vaker bij jongens dan bij meisjes. Op oudere leeftijd en bij jongvolwassenen komt atopisch eczeem juist weer vaker voor bij meisjes of vrouwen dan bij jongens en mannen. In negentig procent van de gevallen ontstaat atopisch eczeem voor het vijfde levensjaar. Bij de helft van deze groep is het eczeem voor de puberteit weer verdwenen. Volwassenen hebben minder vaak last van atopisch eczeem.
Atopisch eczeem herkennen
Atopisch eczeem herken je aan terugkerende ontstekingen die gepaard gaan met:
- Rode, flink jeukende plekken.
- Soms gezwollen of bedekt met schilfers, blaasjes, vochtige bultjes of korstjes.
- Ruwe en droge huid.
De meeste mensen met atopisch eczeem hebben al een aanleg voor het ontwikkelen van allergiën. Gelukkig gaat eczeem meestal vanzelf weer over. Tot die tijd is het belangrijk om niet te krabben en de huid goed vet te houden met een eczeem crème of eczeem zalf die het natuurlijke huidherstel ondersteunt. Het is hierbij belangrijk dat je een crème gebruikt die de huid niet afsluit.
Gevolgen atopisch eczeem
Zowel lichamelijk als psychisch laat atopisch eczeem zijn sporen na. Er wordt vaak onterecht gedacht dat eczeem besmettelijk is waardoor mensen angstig zijn om iemand met eczeem aan te raken. Atopisch eczeem verandert het uiterlijk waardoor je onzeker kunt worden. Atopisch eczeem komt bijvoorbeeld voor op handen en voeten, maar ook in het gezicht en op het hoofd waar het extra opvalt. Mogelijke gevolgen zijn slaapgebrek door jeuk en een verhoogde vatbaarheid voor bacteriële- en virusinfecties (soms met koorts of open plekken).
Wie krijgt atopisch eczeem?
Bij het merendeel van de mensen treedt atopisch eczeem al vroeg op, zo rond de zes maanden. Opmerkelijk: de leeftijd waarop atopisch eczeem ontstaat is meestal bepalend voor de plek waar het ontstaat. Bij baby’s komt eczeem bijvoorbeeld vaak voor in het gezicht, achter de oren, op de hoofdhuid en op de romp, armen en benen. Terwijl bij volwassenen eczeem vaker voorkomt op de strekzijde van de ellebogen, de knieën, de handen, in de nek, het gezicht en in het gebied van de geslachtsorganen.
De behandeling van atopisch eczeem is afhankelijk van waar het atopisch eczeem zich voordoet en hoe ernstig het is. De huid van het gezicht en in de huidplooien is immers veel gevoeliger dan de huid op bijvoorbeeld de handen. Eczeem op de oogleden vraagt dan ook om een andere behandeling dan eczeem op bijvoorbeeld de knieën.
Eczeem oogleden
De meest zichtbare plek (ongeacht seizoen) waar atopisch eczeem voorkomt, zijn rond de ogen en op de oogleden. Eczeem op de oogleden kun je niet verbergen. Daarom kan atopisch eczeem naast een lichamelijke impact ook psychisch zijn sporen nalaten. Denk bijvoorbeeld aan een laag zelfbeeld of verminderd zelfvertrouwen.
Eczeem baby
Atopisch eczeem komt al voor bij baby’s vanaf ongeveer drie maanden. In dat geval heet atopisch eczeem dauwworm. De eczeemplekken bevinden zich dan voornamelijk op:
- De romp, armpjes en beentjes.
- Het gezicht en achter de oren.
- De hoofdhuid.
Ontstaat eczeem in de babyjaren dan is de kans groter dat het vanzelf verdwijnt bij het ouder worden.
Eczeem peuter en kleuter
Treedt atopisch eczeem op in de peuter- of kleuterleeftijd, dan zie je dit vooral terug in de huidplooien, bijvoorbeeld in:
- De huidplooien bij de ellebogen
- De hals en nek
- De enkels of de pols
- Knieholtes
Eczeem oudere kinderen
Vanaf 10 jaar is eczeem vooral te zien op:
- De voeten
- De handen
- De buigzijde (binnenkant) van knie of elleboog
Eczeem volwassenen
Bij volwassenen zien we atopisch eczeem vaak terug in de volgende gebieden:
- Buitenkant van ellebogen en knieën
- Nek
- Gezicht
- Handen
- Rondom de geslachtsorganen
Contacteczeem
Deze vorm van eczeem wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld planten, metalen, wasmiddelen en chemische stoffen die in contact komen met je huid.
Dyshydrotisch eczeem (pompholyx)
Dit is een vorm van eczeem die te maken heeft met een verstoorde zweetvorming. Dyshydrothisch eczeem veroorzaakt blaasjes en veel jeuk, vooral aan handpalmen en voetzolen.
Medicamenteus eczeem
Deze vorm van eczeem wordt veroorzaakt door prikkeling van scheikundige stoffen (medicijnen).
Nummulair eczeem
Dit is eczeem dat muntvormige geïrriteerde plekken op je huid geeft.
Seborroisch eczeem
Deze vorm van eczeem geeft schilfers en komt vooral voor op plekken waar veel talgklieren zitten, bijvoorbeeld op je hoofdhuid (het heet dan roos), in de plooien langs je neus, op je borst en op je rug tussen je schouderbladen.
Spatadereczeem
Deze vorm van eczeem komt voor op dezelfde plek als de spatader.
Symptomen van eczeem
- Rode, schilferige, gebarsten plekken op de huid. Deze komen met name voor op je handen, oren voeten en benen (droog eczeem).
- Kleine, met vocht gevulde blaasjes die kunnen openbarsten tot wondjes (nat eczeem).
- Branderig gevoel en jeuk met sterke drang tot krabben. Vooral eczeem bij kinderen leidt dit regelmatig tot infecties.
- Infecties die ontstaan door het krabben.
- Blaren door acute verergering van het eczeem.
- Pigmentverandering.
Als je last hebt van eczeem heb je ook vaak last van een droge huid. Bij eczeem is het vochtverlies door je huid namelijk verhoogd en er zitten minder lipiden in je huid. Dit geldt ook voor je huid op plekken waar het eczeem niet zit. Als je eczeem hebt is het daarom goed om erop te letten dat je huid niet teveel uitdroogt.